Jaarrekening

Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa
Voor materiële vaste activa wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat deze activa onderhevig zijn aan bijzondere waardeverminderingen. Als dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief geschat. De realiseerbare waarde is de hoogste van de bedrijfswaarde en de opbrengstwaarde. Als het niet mogelijk is de realiseerbare waarde te schatten voor een individueel actief, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort.

Wanneer de boekwaarde van een actief (of een kasstroomgenererende eenheid) hoger is dan de realiseerbare waarde, wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde. Indien sprake is van een bijzonder waardeverminderingsverlies van een kasstroomgenererende eenheid, wordt het verlies allereerst toegerekend aan goodwill die is toegerekend aan de kasstroomgenererende eenheid. Een eventueel restant verlies wordt toegerekend aan de andere activa van de eenheid naar rato van hun boekwaarden.

Verder wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er enige indicatie is dat een in eerdere jaren verantwoord bijzonder waardeverminderingsverlies is verminderd. Als een dergelijke indicatie aanwezig is, wordt de realiseerbare waarde van het betreffende actief (of kasstroomgenererende eenheid) geschat.

Terugneming van een eerder verantwoord bijzonder waardeverminderingsverlies vindt alleen plaats als sprake is van een wijziging van de gehanteerde schattingen bij het bepalen van de realiseerbare waarde sinds de verantwoording van het laatste bijzonder waardeverminderingsverlies. In dat geval wordt de boekwaarde van het actief (of kasstroomgenererende eenheid) opgehoogd tot de geschatte realiseerbare waarde, maar niet hoger dan de boekwaarde die bepaald zou zijn (na afschrijvingen) als in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het actief (of kasstroomgenererende eenheid) zou zijn verantwoord.

Vervreemding van vaste activa
Voor verkoop beschikbare vaste activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere opbrengstwaarde.

Vorderingen
De grondslagen voor de waardering van vorderingen en effecten zijn beschreven onder het hoofd Financiële instrumenten.

Gezien de korte looptijd van de vorderingen benadert de boekwaarde de waarde in het economisch verkeer. De onder de vorderingen en overlopende activa opgenomen vorderingen hebben een looptijd korter dan een jaar.

Financiële instrumenten
Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen en obligaties, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, afgeleide financiële instrumenten (derivaten), handelsschulden en overige te betalen posten. In de jaarrekening zijn de volgende categorieën financiële instrumenten opgenomen: handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, handelsschulden en overige te betalen posten.

Financiële activa en financiële verplichtingen worden in de balans opgenomen op het moment dat contractuele rechten of verplichtingen ten aanzien van dat instrument ontstaan.

Een financieel instrument wordt niet langer in de balans opgenomen indien een transactie ertoe leidt dat alle of nagenoeg alle rechten op economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot de positie aan een derde zijn overgedragen.

Financiële instrumenten worden bij de eerste waardering verwerkt tegen reële waarde, waarbij (dis)agio en de direct toerekenbare transactiekosten in de eerste opname worden meegenomen. Indien echter financiële instrumenten bij de vervolgwaardering worden gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de staat van baten en lasten, worden direct toerekenbare transactiekosten bij de eerste waardering direct verwerkt in de staat van baten en lasten.

Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hieronder beschreven manier gewaardeerd.

Financiële instrumenten (en afzonderlijke componenten van financiële instrumenten) worden in de jaarrekening gepresenteerd in overeenstemming met de economische realiteit van de contractuele bepalingen. Presentatie vindt plaats op basis van afzonderlijke componenten van financiële instrumenten als financieel actief, financiële verplichting of als eigen vermogen.

Aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen van vorderingen die door de stichting worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs worden zowel op het niveau van specifieke activa als op collectief niveau in aanmerking genomen. Van afzonderlijk belangrijke vorderingen wordt beoordeeld of deze individueel onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering. Van de overige vorderingen wordt collectief beoordeeld of deze onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering, door vorderingen met vergelijkbare risicokenmerken samen te voegen.

Als in een latere periode de waarde van het actief, onderhevig aan een bijzondere waardevermindering, stijgt en het herstel objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die plaatsvond na de opname van het bijzondere waardeverminderingsverlies, wordt het bedrag uit hoofde van het herstel (tot maximaal de oorspronkelijke kostprijs) opgenomen in de staat van baten en lasten.

Bepaling reële waarde
De reële waarde van een financieel instrument is het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen ter zake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid en van elkaar onafhankelijk zijn.

De reële waarde van niet-beursgenoteerde financiële instrumenten wordt bepaald door de verwachte kasstromen contant te maken tegen een disconteringsvoet die gelijk is aan de geldende risicovrije marktrente voor de resterende looptijd vermeerderd met krediet- en liquiditeitsopslagen.

Verstrekte leningen en overige vorderingen
Verstrekte leningen en overige vorderingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. De effectieve rente en eventuele bijzondere waardeverminderingsverliezen worden direct in de lasten verwerkt. Aan- en verkopen van financiële activa die tot de categorie verstrekte leningen en overige vorderingen behoren, worden verantwoord op de transactiedatum.

Kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen
Kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode. De effectieve rente wordt direct in de staat van baten en lasten verwerkt.

Salderen
Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd als de stichting beschikt over een deugdelijk juridisch instrument om het financiële actief en de financiële verplichting gesaldeerd af te wikkelen en de stichting het stellige voornemen heeft om het saldo als zodanig netto of simultaan af te wikkelen. Als sprake is van een overdracht van een financieel actief dat niet voor verwijdering uit de balans in aanmerking komt, wordt het overgedragen actief en de daarmee samenhangende verplichting niet gesaldeerd.

Liquide middelen
Liquide middelen omvatten kasgelden, tegoeden op bank- en girorekeningen en wissels en cheques. De liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De liquide middelen staan ter vrije beschikking aan de organisatie. Openbaar Onderwijs Groningen kan gebruik maken van de kredietruimte van € 12,9 miljoen die vanuit het Ministerie van Financiën beschikbaar is.

Eigen Vermogen
Het Eigen Vermogen wordt onderscheiden in algemene reserve, bestemmingsreserve publiek en bestemmingsreserve privaat. Het stichtingskapitaal betreft het vermogen dat bij de oprichting van de rechtspersoon is ingebracht. De algemene reserve bevat middelen die geen specifieke bestemming kennen en vrij besteedbaar zijn door de instelling. Vanuit het rechtmatigheidsaspect dienen bestedingen ten dienste van het onderwijs plaats te vinden. De reserve muteert afhankelijk van de toevoegingen en onttrekkingen als gevolg van de jaarlijkse verdeling van het exploitatiesaldo. Bestemmingsreserves publiek zijn opgebouwd uit overheidsmiddelen en moeten worden aangewend voor onderwijsdoelstellingen. De bestemmingsreserves zijn reserves met een beperkte bestedingsmogelijkheid, die door het bestuur is aangebracht. Er bestaat echter geen betalingsverplichting.

Voorzieningen
Een voorziening wordt in de balans opgenomen wanneer er sprake is van:
• een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van een gebeurtenis in het verleden;
• waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt; en
• het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig is.

Rechten en verplichtingen voortvloeiend uit eenzelfde overeenkomst worden niet in de balans opgenomen indien en voor zover noch de stichting noch de tegenpartij heeft gepresteerd. Opname in de balans geschiedt wanneer de nog te ontvangen respectievelijk te leveren prestatie en tegenprestatie niet (meer) met elkaar in evenwicht zijn en dit voor Openbaar Onderwijs Groningen nadelige gevolgen heeft.

Indien (een deel van) de uitgaven die noodzakelijk zijn om een voorziening af te wikkelen waarschijnlijk geheel of gedeeltelijk door een derde worden vergoed bij afwikkeling van de voorziening, wordt de vergoeding als afzonderlijk actief gepresenteerd.

Indien de tijdswaarde van geld materieel is en de periode waarover de uitgaven contant worden gemaakt meer dan een jaar is, worden voorzieningen gewaardeerd tegen de contante waarde van de beste schatting van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen en verliezen af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde indien de tijdswaarde van het geld niet materieel is of de periode waarover de uitgaven contant worden gemaakt maximaal een jaar is.

Dotaties aan de voorzieningen lopen via de staat van baten en lasten. Uitgaven in verband met het doel waarvoor de voorziening is gevormd gaan ten laste van de voorziening. Vrijval ten gunste van de exploitatie vindt plaats als blijkt dat de voorziening (deels) niet meer nodig is voor zijn oorspronkelijke doel.

De voorziening sociaal beleid, reorganisaties en overig rechtspositioneel houdt verband met de geschatte kosten van afvloeiing van een aantal medewerkers op verschillende afdelingen binnen Openbaar Onderwijs Groningen. De waardering vindt plaats op basis van de contante waarde van de verwachte kosten.

De voorziening verlofsparen en sabbatical leave bevat de voorziening spaarverlof en de voorziening duurzame inzetbaarheid.
De voorziening spaarverlof betreft de voorziening voor medewerkers met spaarverlof uit het verleden. De berekening is gebaseerd op de loonkosten voor deze medewerkers en de omvang van het opgebouwde spaarverlof. De waardering vindt plaats op basis van de contante waarde van de loonkosten van het totale spaarverlof.
De voorziening duurzame inzetbaarheid betreft de voorziening voor medewerkers werkzaam in het VO die hebben aangegeven de 50 uur per fte die jaarlijks beschikbaar wordt gesteld, te willen sparen. De berekening is gebaseerd op de contante waarde van de (gemiddelde) loonkosten. De extra 40 uren die middels de cao 2022 zijn toegevoegd aan het persoonlijk budget zijn hier niet in meegenomen, aangezien deze niet zonder meer gespaard kunnen worden. Vanaf 1 augustus 2023 is het budget uitgebreid naar 90 uur per fte, en kan het hele budget niet zonder meer worden gespaard. De dotatie aan de voorziening in 2023 is derhalve beperkt tot de eerste 7 maanden van 2023.

De jubileumvoorziening betreft de voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft het geschatte bedrag van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De voorziening wordt gewaardeerd tegen contante waarde.

De voorziening werkloosheidsuitkeringen betreft de voorziening voor toekomstige (boven-)wettelijke WW-uitkeringen. Dit betreft oud-medewerkers die ultimo 2023 recht hebben op een WW-uitkering, voor dat deel dat voor rekening van de stichting komt.
Er is geen voorziening gevormd voor de toekomstige WW-rechten en transitievergoedingen van tijdelijk personeel (inclusief NPO), aangezien de geschatte omvang hiervan gering is.
Voor de inschatting van de WW-uitkeringstermijn is rekening gehouden met de historie van de betreffende uitkeringsgerechtigden.

De voorziening langdurig zieken betreft de voorziening voor loonkosten voor medewerkers waarvan verwacht wordt dat zij instromen in de WAO of ziek uit dienst gaan, alsmede de verwachte transitievergoedingen bij uitstroom.

Kortlopende schulden
De waardering van kortlopende schulden is toegelicht onder het hoofd Financiële instrumenten.

Overlopende passiva betreffen vooruit ontvangen bedragen (waaronder geoormerkte bedragen) en nog te bepalen bedragen ter zake van lasten die aan een verstreken periode zijn toegekend. Van de bedragen die voor meerdere jaren beschikbaar zijn gesteld, wordt het nog niet bestede gedeelte op deze post aangehouden. Vrijval ten gunste van de staat van baten en lasten geschiedt naar rato van de besteding.

Gezien de korte looptijd van de kortlopende schulden benadert de boekwaarde de waarde in het economisch verkeer. De onder de kortlopende schulden en overlopende passiva opgenomen verplichtingen hebben een looptijd korter dan een jaar.

Leasing
Openbaar Onderwijs Groningen kan financiële en operationele leasecontracten afsluiten. Een leaseovereenkomst waarbij de voor- en nadelen verbonden aan het eigendom van het leaseobject geheel of nagenoeg geheel door de lessee worden gedragen, wordt aangemerkt als een financiële lease. Alle andere leaseovereenkomsten classificeren als operationele leases. Bij de leaseclassificatie is de economische realiteit van de transactie bepalend en niet zozeer de juridische vorm. Classificatie van de lease vindt plaats op het tijdstip van het aangaan van de betreffende leaseovereenkomst.

Operationele leases
Als Openbaar Onderwijs Groningen optreedt als lessee in een operationele lease, wordt het leaseobject niet geactiveerd. Leasebetalingen inzake operationele leases worden lineair over de leaseperiode ten laste respectievelijk ten gunste van de staat van baten en lasten gebracht, tenzij een andere toerekeningsystematiek meer representatief is voor het patroon van de met het leaseobject te verkrijgen voordelen.

Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en –subsidies
Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en -subsidies uit hoofde van de basisbekostiging worden in het jaar waarop de toekenning betrekking heeft, volledig verwerkt als baten in de staat van baten en lasten. Indien deze opbrengsten betrekking hebben op een specifiek doel en er sprake is van bestedingsverplichtingen, dan worden deze naar rato van de verrichte werkzaamheden als baten verantwoord. Indien toegekende gelden betrekking hebben op een specifiek doel, maar er geen sprake is van bestedingsverplichtingen, worden de ontvangen gelden als bate verantwoord in de periode waarop de gelden betrekking hebben of waarvoor sprake is van een concreet bestedingsplan.

Overige overheidsbijdragen en -subsidies worden aanvankelijk in de balans opgenomen als vooruit ontvangen baten, zodra er redelijke zekerheid bestaat dat zij zullen worden ontvangen en dat er voldaan zal worden aan de daaraan verbonden voorwaarden. Subsidies ter compensatie van gemaakte kosten worden systematisch als opbrengsten in de staat van baten en lasten opgenomen in dezelfde periode als die waarin de kosten worden gemaakt. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de staat van baten en lasten.
De bijdragen van de gemeenten in huisvestingsprojecten en de bijbehorende lasten worden niet apart weergegeven in de staat van baten en lasten maar lopen via de balans. De vergelijkende cijfers 2022 zijn hierop aangepast. Dit heeft geen effect op het resultaat van 2022.

Baten werk in opdracht van derden
Opbrengsten van werk in opdracht van derden worden in de staat van baten en lasten als baten opgenomen voor een bedrag gelijk aan de kosten als vaststaat dat deze kosten declarabel zijn. Een eventueel positief resultaat wordt genomen naar rato van het stadium van voltooiing van de transactie op verslagdatum (de zogeheten percentage-of-completionmethode). Het stadium van voltooiing wordt bepaald aan de hand van beoordelingen van de verrichte werkzaamheden. Voor een eventueel verwacht negatief resultaat wordt een voorziening getroffen. Zodra een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van het resultaat van een onderhanden project, worden de projectopbrengsten en -kosten als opbrengsten en kosten in de staat van baten en lasten verwerkt naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum.

Overige baten
Overige baten bestaan uit baten uit verhuur en detachering en overige baten. Opbrengsten uit hoofde van verleende diensten worden in de staat van baten en lasten als baten opgenomen naar rato van het stadium van voltooiing van de transactie op verslagdatum. Het stadium van voltooiing wordt bepaald aan de hand van de tot dat moment gemaakte kosten in verhouding tot de geschatte kosten van de totaal te verrichten dienstverlening.

Personeelsbeloningen/pensioenen
De beloningen van het personeel worden als last in de staat van baten en lasten verantwoord in de periode waarin de arbeidsprestatie wordt verricht en, voor zover nog niet uitbetaald, als verplichting op de balans opgenomen. Als de reeds betaalde bedragen de verschuldigde beloningen overtreffen, wordt het meerdere opgenomen als een overlopend actief voor zover er sprake zal zijn van terugbetaling door het personeel of van verrekening met toekomstige betalingen door de stichting.
Voor de beloningen met opbouw van rechten worden de verwachte lasten gedurende het dienstverband in aanmerking genomen. Ontvangen bijdragen voortvloeiend uit levensloopregelingen worden in aanmerking genomen in de periode waarover deze bijdragen zijn verschuldigd. Toevoegingen aan en vrijval van verplichtingen worden ten laste respectievelijk ten gunste van de staat van baten en lasten gebracht.
Indien een beloning wordt betaald, waarbij geen rechten worden opgebouwd (bijvoorbeeld doorbetaling in geval van ziekte of arbeidsongeschiktheid) worden de verwachte lasten verantwoord in de periode waarover deze beloning is verschuldigd. Voor op balansdatum bestaande verplichtingen tot het in de toekomst doorbetalen van beloningen (inclusief ontslagvergoedingen) aan personeelsleden die op balansdatum naar verwachting blijvend geheel of gedeeltelijk niet in staat zijn om werkzaamheden te verrichten door ziekte of arbeidsongeschiktheid wordt een voorziening opgenomen.
De verantwoorde verplichting betreft de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichting op balansdatum af te wikkelen. De beste schatting is gebaseerd op contractuele afspraken met personeelsleden (CAO en individuele arbeidsovereenkomsten). Toevoegingen aan en vrijval van verplichtingen worden ten laste respectievelijk ten gunste van de staat van baten en lasten gebracht.

Voor de medewerkers is een pensioenregeling getroffen die kwalificeert als een toegezegde pensioenregeling. Deze pensioenregeling is ondergebracht bij een bedrijfstakpensioenfonds (ABP) en wordt – overeenkomstig de in de RJ aangereikte vereenvoudiging – in de jaarrekening verwerkt als toegezegde verplichtingenbenadering. Uitgangspunt is dat de in de verslagperiode te verwerken pensioenlast gelijk is aan de over die periode aan het pensioenfonds verschuldigde pensioenpremies. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum nog niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover sprake is van een terugbetaling voor het fonds of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies.
Eind 2023 was de dekkingsgraad van ABP 110,5%. Dit is een daling van 0,4 procentpunt ten opzichte van ultimo 2022 (110,9%).
De beleidsdekkingsgraad op basis van een 12-maands gemiddelde was 113,9% ultimo december 2023. De pensioenregels schrijven voor dat de beleidsdekkingsgraad van het ABP minimaal 126,3% moet zijn en niet langer dan zes jaar onder 104,2% mag liggen. Indien de dekkingsgraad onvoldoende is dient het pensioenfonds een herstelplan op te stellen. Begin 2022 heeft het ABP een herstelplan opgesteld, waarin de beleidsdekkingsgraad binnen 12 jaar naar het vereiste niveau van 126,3% groeit. Daarom hoeft ABP in 2023 geen verlaging van de pensioenen door te voeren.

Ontslagvergoedingen
Ontslagvergoedingen zijn vergoedingen die worden toegekend in ruil voor de beëindiging van het dienstverband. Een uitkering als gevolg van ontslag wordt als verplichting en als last verwerkt als Openbaar Onderwijs Groningen zich aantoonbaar onvoorwaardelijk heeft verbonden tot betaling van een ontslagvergoeding. Als het ontslag onderdeel is van een reorganisatie, worden de kosten van de ontslagvergoeding opgenomen in een reorganisatievoorziening.
Ontslagvergoedingen worden gewaardeerd met inachtneming van de aard van de vergoeding. Als de ontslagvergoeding een verbetering is van de beloningen na afloop van het dienstverband, vindt waardering plaats volgens dezelfde grondslagen die worden toegepast voor pensioenregelingen. Andere ontslagvergoedingen worden gewaardeerd op basis van de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichting af te wikkelen.

Huisvestings- en Overige lasten
De bijdragen van de gemeenten in huisvestingsprojecten en de bijbehorende lasten worden niet apart weergegeven in de staat van baten en lasten maar lopen via de balans. De vergelijkende cijfers 2022 zijn hierop aangepast.

Kasstroomoverzicht
De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en beleggingen die zonder beperkingen en zonder materieel risico van waardeverminderingen als gevolgd van de transacties kunnen worden omgezet in geldmiddelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij gebruik van de indirecte methode wordt de kasstroom uit de operationele activiteiten afgeleid uit het resultaat. Het resultaat waar het kasstroomoverzicht van uitgaat, wordt aangepast aan de volgende posten:

• Mutaties in voorraden en operationele vorderingen en schulden, waaronder handelsdebiteuren en handelscrediteuren, voorzieningen en overlopende posten, maar geen investeringscrediteuren;
• Resultaatposten die geen kasstroom tot gevolg hebben in dezelfde periode;
• Resultaatposten waarvan de ontvangsten en uitgaven niet classificeren als operationele activiteiten, maar als investerings- of financieringsactiviteiten.

Verbonden Partijen
Transacties met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Van deze transacties wordt de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht toegelicht.

Gebeurtenissen na balansdatum
Gebeurtenissen die nadere informatie geven over de feitelijke situatie per balansdatum en die blijken tot aan de datum van het opmaken van de jaarrekening worden verwerkt in de jaarrekening.
Gebeurtenissen die geen nadere informatie geven over de feitelijke situatie per balansdatum worden niet in de jaarrekening verwerkt. Als dergelijke gebeurtenissen van belang zijn voor de oordeelsvorming van de gebruikers van de jaarrekening, worden de aard en de geschatte financiële gevolgen ervan toegelicht in de jaarrekening.

Ultimo 2023 bedraagt het Eigen Vermogen € 43,3 miljoen. Hiervan is € 10,7 miljoen vastgelegd in bestemmingsreserves voor doelen in de toekomst.

Het jaar is afgesloten met een positief resultaat van € 1,5 miljoen. Dit wordt voor een groot deel bepaald door het rente-effect op de contante waarde van de voorzieningen en het afwaarderen van de voorziening voor werkloosheidskosten. Deze middelen zijn teruggevloeid naar de bestemmingsreserve NPO.

Voorgesteld wordt om het financieel resultaat over 2023 als volgt te bestemmen:

De voorzieningen zijn in 2023 gedaald met € 1,3 miljoen. Een groot deel van deze daling komt door een hogere rente welke een verlagend effect heeft op de contante waarde van de voorzieningen. In het verleden was het rente-effect dermate gering dat deze niet is meegenomen in de berekeningen. In 2023 zijn de voorzieningen contant gemaakt met een disconteringsvoet van 3,9%.
Daarnaast heeft een verlaging plaatsgevonden van de voorziening werkloosheidsuitkeringen. Hieraan heeft in 2022 een dotatie plaatsgevonden voor de kosten die voortvloeien uit beëindiging van tijdelijke NPO-aanstellingen. De werkelijke kosten hiervan blijken van minimale omvang te zijn waardoor de voorziening deels vrij kon vallen.

Verder daalt de voorziening voor verlofsparen doordat er niet meer gespaard kan worden, alleen opgenomen.
De voorziening langdurig zieken daalt als gevolg van uitdiensttreding van een aantal langdurig zieken.
De andere voorzieningen zijn op niveau gebleven.

De voorziening sociaal beleid, reorganisatie en overige rechtspositionele regelingen betreft enkele medewerkers waar afspraken mee zijn gemaakt over vroegtijdig beëindigen van de arbeidsovereenkomst.

De voorziening voor verlofsparen en sabbatical leave bestaat uit gespaarde uren vanuit de spaarverlofregeling en de regeling duurzame inzetbaarheid VO. Er worden nog wel uren gespaard uit hoofde van spaarverlof, maar vanaf 2023-2024 niet meer vanuit duurzame inzetbaarheid. Per saldo daalt het aantal gespaarde uren. Daarnaast is de voorziening geïndexeerd voor salarisstijgingen. Op het spaarsaldo van duurzame inzetbaarheid zit geen maximum. Wel wordt het spaarsaldo na vier jaar in waarde bevroren.

Er is geen duidelijke splitsing aan te geven tussen het kortlopend deel en het langlopend deel van de voorziening, dit omdat medewerkers een vrije keuze hebben ten aanzien van opname van de gespaarde uren. De verwachting is dat de meeste medewerkers nog verder sparen en pas na 2024 gaan opnemen.

De jubileumvoorziening heeft betrekking op uitkeringen aan medewerkers op basis van de duur van het dienstverband en is grotendeels langlopend. De voorziening betreft het geschatte bedrag van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op rechten vanuit de cao, blijfkans en leeftijd. Door stijging van de marktrente is de disconteringsvoet aangepast ten opzichte van 2022. De overige uitgangspunten zijn ongewijzigd ten opzichte van 2022.

De voorziening werkloosheidsuitkeringen heeft betrekking op wachtgelduitkeringen aan medewerkers die uit dienst zijn en voor toekomstige uitkeringen na beëindiging van de tijdelijke NPO-aanstellingen. Sommige ww-rechten hebben een significante looptijd.

De voorziening langdurig zieken is gevormd voor de loonkosten in de ziekteperiode van langdurig zieke medewerkers waarvan de verwachting is dat zij instromen in de WGA/WIA of ziek uit dienst gaan, inclusief eventuele transitievergoedingen voor medewerkers waarvan de verwachting is dat zij ziek uit dienst gaan. Een deel van deze vergoeding kan worden teruggevorderd bij het UWV. Aangezien voor deze compensatie op balansdatum nog geen toekenning is verkregen vanuit het UWV is hier uit voorzichtigheid geen vordering voor opgenomen in de jaarrekening.

Voor de berekening van de contante waarde van de voorzieningen is een disconteringsvoet van 3,9% gehanteerd. In 2022 was de rente nagenoeg nihil en werd het rente-effect op alle voorzieningen, met uitzondering van de voorziening voor jubileumuitkeringen, als niet materieel beschouwd. Omdat de rente is gestegen gedurende 2023 worden alle voorzieningen nu tegen contante waarde gewaardeerd.

De kortlopende schulden hebben naar verwachting een looptijd korter dan een jaar. De boekwaarde van de opgenomen schulden benadert de reële waarde ervan, gegeven het kortlopende karakter.

De post crediteuren welke per ultimo 2023 aanwezig is, is begin 2024 vrijwel geheel betaald.

De schulden aan de belastingdienst, ABP en het UWV voor de pensioenen, sociale premies en loonbelasting hebben betrekking op de salarissen van december en de BTW-aangifte over het vierde kwartaal.

De overige kortlopende schulden bestaan uit de reservering bindingstoelage ad € 490 duizend en verder kosten die betrekking hebben op 2023 maar waarvan de factuur nog niet is ontvangen, waaronder energiekosten. Ook de schuld voor accountantskosten ad € 113 duizend is onder de overige kortlopende schulden opgenomen.

De vooruitontvangen subsidies OCW betreffen specifieke geoormerkte subsidies welke zijn ontvangen in 2023 maar nog niet volledig uitgegeven. De besteding van deze subsidies vindt plaats in het kalenderjaar 2024 en verder. Hierin is ultimo 2023 onder andere de subsidie Verbetering basisvaardigheden opgenomen ad € 2,5 miljoen.

De overige overlopende passiva bevatten vooruitontvangen ouderbijdragen voor activiteiten in 2024 en verder.

Financiële instrumenten

Algemeen
Openbaar Onderwijs Groningen maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van financiële instrumenten die de stichting in enige mate kunnen blootstellen aan valutarisico, rente- en kasstroomrisico, reële-waarde risico, marktrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. In de jaarrekening zijn de volgende categorieën financiële instrumenten opgenomen: debiteuren, crediteuren (financiële activa en financiële verplichtingen), geldmiddelen, overige vorderingen en overige financiële verplichtingen.

Kredietrisico
Openbaar Onderwijs Groningen loopt kredietrisico over vorderingen opgenomen onder debiteuren en overige vorderingen. Het maximale kredietrisico dat de stichting loopt bedraagt de boekwaarde van deze financiële instrumenten. De blootstelling aan kredietrisico van de stichting wordt hoofdzakelijk bepaald door de individuele kenmerken van de afzonderlijke debiteuren. De vorderingen uit hoofde van debiteuren betreffen hoofdzakelijk verrekeningen aangaande inzet personeel en in- en uitstroom van leerlingen. De overige vorderingen bestaan hoofdzakelijk uit vorderingen op overheden. Het kredietrisico van deze partijen is zeer gering.

Renterisico's en kasstroomrisico
Er is geen sprake van langlopende financieringen met variabel rentende leningen. De overige kortlopende vorderingen en schulden zijn niet rentedragend of het rente-effect is van verwaarloosbare betekenis. De stichting loopt hiervoor een beperkt renterisico over de vorderingen en schulden.

Liquiditeitsrisico
De stichting bewaakt haar liquiditeitspositie door middel van opvolgende liquiditeitsbegrotingen. Er wordt op toegezien dat voor de stichting steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen te kunnen voldoen.
Jaarlijks wordt een liquiditeitsbegroting opgesteld. De liquiditeitsbegroting wordt periodiek geactualiseerd aan de hand van de werkelijke cijfers. De liquiditeitsbegroting laat het beeld zien van de liquiditeiten gedurende het kalenderjaar en is de monitor voor het verloop van de geldmiddelen (liquiditeit) gedurende het kalenderjaar. 
Openbaar Onderwijs Groningen heeft een rekeningcourant faciliteit bij het Ministerie van Financiën (schatkistbankieren). Op basis van de huidige liquiditeitsbegroting is de verwachting dat geen gebruik hoeft te worden gemaakt van de faciliteit.

Reële waarde
De reële waarde van in de balans opgenomen financiële instrumenten verantwoord onder kasmiddelen, kortlopende vorderingen en kortlopende schulden benadert de boekwaarde daarvan. Er zijn geen indicaties dat de marktwaarde lager is dan de boekwaarde van de betreffende posten.

De niet in de balans opgenomen verplichtingen zijn langlopende overeenkomsten met een contractuele waarde waaruit één of meerdere verplichtingen voortvloeien. Bovenstaand zijn de contractuele bedragen weergegeven voor de gehele resterende looptijd, onderverdeeld naar kort (resterende looptijd korter dan 1 jaar), middellang (1 tot 5 jaar) en lang (langer dan 5 jaar).

De loonkosten zijn gestegen met € 10,9 miljoen ten opzichte van 2022 en € 7,0 miljoen ten opzichte van de begroting 2023. Deze stijging kan met name worden verklaard door de cao-verhoging per 1 juli 2023.
De loonstijging is gecompenseerd via de Rijksvergoeding.

De overige personele lasten zijn € 0,8 miljoen lager dan in 2022, dit komt voornamelijk door vrijval van een deel van de personele voorzieningen.

Over 2023 is in totaal gemiddeld 1.605 fte (excl. LIO's) in dienst geweest. In 2022 was in totaal gemiddeld 1.581 fte (1.628 - 47 LIO's) in dienst. Het gemiddeld aantal fte is als volgt verdeeld:

De bovenstaande accountantshonoraria zijn ten laste gebracht van het resultaat en betreffen uitsluitend de werkzaamheden uitgevoerd door accountantsorganisaties en onafhankelijk accountants.

De bedragen gerubriceerd onder Afier Accountants B.V. zijn gebaseerd op het contract dat is afgesloten met Afier. De in de tabel vermelde honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening 2023 hebben betrekking op de totale honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening 2023 ongeacht of de werkzaamheden al gedurende het boekjaar 2023 zijn verricht. De kosten met betrekking tot andere controleopdrachten betreffen de controle op de bekostigingsgegevens en specifieke controleopdrachten met betrekking tot gemeentelijke subsidies. Deze zijn conform de individuele overeenkomsten per opdracht.